09 feb Beter consumeren met Postgroei
Jij wil duurzamer leven. Ik wil duurzamer leven. Soms is het moeilijk om de juiste beslissingen te nemen en een andere keer makkelijk. Gaer Cookware wil met haar gietijzeren pannen en duurzaam keukentextiel bijdragen aan een duurzamer leven.
Omdat Gaer Cookware begaan is met het lot van onze planeet wees een kennis mij op een interview met Paul Schenderling van Postgroei-beweging. Het kwartje viel toen nog niet direct.
Niet veel later hoorde ik een interview met Paul op de radio en toen werd ik gegrepen door zijn verhaal en argumenten over hoe wij onze wereld snel en daadwerkelijk kunnen verduurzamen. Ik moest en zou zijn boek “Er is leven na de groei” lezen…
En al tijdens het lezen liep ik nog net niet juichend door mijn woonkamer!
Een pleidooi voor beter consumeren in plaats van meer consumeren.
Wat is Postgroei?
Eindelijk. Maatregelen om:
- onze planeet te redden van onze overconsumptie
- onze welvaart eerlijker te verdelen en ons welzijn te verhogen
- ons meer levensgeluk en tevredenheid te brengen
En dit alles snel en relatief pijnloos.
Is er een profeet opgestaan? Nee.
Paul heeft samen met de leden van collectief Postgroei een CONCRETE inrichting van onze samenleving bedacht om de catastrofes (klimaatomslag, uitputting van de aarde, overstromingen, hongersnoden, watertekorten, bodemerosie) die mens en natuur te wachten staan af te wenden.
En de te nemen maatregelen zijn haalbaar, uitvoerbaar en onderbouwd.
Ecologie en Economie
Volgens ecologen bereiken we de grenzen van wat onze Aarde aankan. Zij zijn het erover eens dat de manier waarop wij nu onze economie hebben ingericht niet meer binnen de draagkracht van de Aarde mogelijk is en verandering topprioriteit heeft.
Wij beschouwen onze economie nog altijd als een zelfstandig systeem.
Een systeem van cijfers, definities en modellen. Bruto nationaal product, groei, inflatie, arbeidsproductiviteit, binnenlandse liquiditeitenmassa, conjunctuur. Dat werk. Allemaal gebaseerd op getallen en formules. Deze zienswijze is al lang achterhaald.
Het is volgens Postgroei namelijk noodzakelijk dat we vanuit ecologisch oogpunt naar de economie kijken. De economie is namelijk geen op zichzelf staand systeem, maar is onderdeel van onze samenleving en biosfeer en daarmee de ecologie.
Ons huidige economisch systeem is helaas gebaseerd op cijfermatige groei. Méér winst, méér rendement, méér verkopen, méér arbeidsproductiviteit, meer dit, meer dat, meer zus en meer zo. Dit put onze aardse hulpbronnen én mensen uit.
Minder consumeren
De meest voor de hand liggende oplossing is om met z’n allen minder uit te geven, niet meer te groeien. Minder consumeren. Een stap terug.
Maar hoe ziet dat er uit?
De vorm van consumptie met de grootste (negatieve) impact op onze biosfeer zijn goederen. Spullen. Voor de productie van spullen vindt verreweg het meeste materiaalgebruik, uitstoot van broeikasgassen, water- en landgebruik plaats.
Nu je dit gegeven over spullen weet, kun je de meeste duurzaamheidswinst behalen door jezelf twee kritische vragen te stellen wanneer het verlangen om iets te kopen bij je opkomt:
- Heb ik dit écht nodig?
- Als ik dit nodig heb, wat is dan het product met de lange(re) levensduur?
Is het antwoord op de eerste vraag “Ja!” en kies jij het product met de lange(re) levensduur dan ben je net zo gelukkig maar dan met spullen die een lagere milieubelasting hebben.
“Lekker makkelijk!”, zul je zeggen. “Wie betaalt die duurdere, duurzame spullen?”
Welnu, Postgroei heeft de oplossing. Lees snel verder.
Dé kernmaatregel van Postgroei die ALLES verandert
Hoe gaan we dit betalen? En hoe zorgen we dat ook daadwerkelijk iedereen op een eerlijke manier kan meedoen?
Deze duurzamere keuze gaan we vanzelf maken wanneer we de belangrijkste maatregel gaan invoeren die Postgroei bepleit en die de verandering direct en in hoog tempo in gang zet:
“Hoge belasting op consumptie en lage belasting op arbeid.”
Postgroei
Uitleg: vanwege lage belasting op arbeid heb je direct meer geld te besteden en hoe vervuilender het product des te hoger de belasting. Hierdoor worden vervuilende producten duurder en duurzame producten goedkoper.
Volgend effect: ondernemers worden zo aangezet om producten te maken die langer meegaan en duurzamer zijn. De vervuilende producten worden uit de markt geprijsd en dus loont het om betere producten te maken.
Postgroei pleit voor extra hulp van de overheid voor mensen met lagere inkomens, zodat IEDEREEN met deze nieuwe manier van consumeren meedoet.
Vervuilende consumptie wordt zwaarder belast en dit maakt dat:
> ondernemers zich gaan toeleggen op het maken van duurzamere producten
> meer en meer producten steeds duurzamer worden
> lagere inkomens niet meer afhankelijk zijn van goedkopere (lees: vervuilender) producten
> hergebruik en reparatie wordt aangejaagd
> wereldwijd (zie vooral onder het volgende kopje verder!) steeds minder hulpbronnen nodig
In tegenstelling tot kwantitatieve groei, die we nog altijd nastreven en uiteindelijk de dood in de pot is, heeft deze beslissende hoofdmaatregel vervolgens nog meer positieve effecten.
Postgroei noemt dit kwalitatieve groei:
- minder stress
- meer vrije tijd
- meer burgerparticipatie
- meer creativiteit
- meer biodiversiteit
- meer sociale cohesie
- meer geluk en tevredenheid
…om maar eens wat te noemen.
Niet alleen goed voor Nederland
Ik kom nog terug op het “wereldwijde” effect wanneer vervuilende goederen hoger worden belast.
In Nederland zitten wij opgescheept met de stikstofcrisis, milieubelasting van Schiphol, aardbevingen in Groningen, fijnstofuitstoot, en ga zo maar door. Hoewel dit al als veel klinkt is dit “slechts” het topje van de ijsberg van alle schade die wij aan de planeet met ons consumptiegedrag berokkenen.
Realiseer je dat 70% van de planeetbelasting afkomstig is van consumptie in de Verenigde Staten en Europa samen. Heel veel van deze productie van dit productverbruik is verplaatst naar andere gebieden in de wereld, dus heeft dit veel negatieve impact op andere continenten (Azië, Afrika, Zuid-Amerika). Iets wat wij in Nederland niet (direct) aan den lijve ondervinden. Maar het is er weldegelijk. En kolossaal.
Dus wanneer wij in Nederland starten met postgroei heeft dit direct een groot effect wereldwijd. En stel je dan eens voor dat al deze landen meedoen…
Beter consumeren = besparen
In plaats van minder consumeren, zou je het “beter consumeren” kunnen noemen.
Paul Schenderling heeft namelijk over een periode van vijf jaar voor zijn eigen situatie berekend dat, wanneer hij bij toepassing van de twee vragen – je koopt alleen iets wanneer je het nodig hebt en het van langere levensduur is – hij 20% op zijn goederenaankopen had bespaard.
Dat is:
- €20 van de €100
- €120 bij €600
- maar liefst €300 op een bedrag van €1.500
Denk je eens in wat je alleen al met €300 kunt doen!
3x uit eten met zijn tweeën…
Of je besteedt dit geld een heel jaar lang aan knapperig ambachtelijk brood in plaats van slap, smakeloos fabrieksbrood.
Paul en zijn partner konden door de totale besparing zelfs één dag in de week minder gaan werken…
“Is het zo eenvoudig?”, zul je je afvragen. “Mensen met lagere inkomens zijn eerder niet dan wel in de positie om goederen met een langere levensduur aan te schaffen, want deze zijn over het algemeen duurder.”
Terechte opmerking.
Zoals ik eerder in dit stuk schreef zullen in de plannen van Postgroei degenen met de lagere inkomens worden gecompenseerd, zodat daadwerkelijk iedereen de duurzamere keuzes kan maken.
Postgroei bepleit “een progressieve milieuheffing, die we voor 90 procent van de bevolking weer terugbetalen door de belasting op arbeid fors te verlagen. Alleen de 10 procent rijksten, die verhoudingsgewijs ook de meeste uitstoot veroorzaken, betalen dus de rekening”, aldus Paul.
Reparatie-economie
Paul voorziet ook dat bij invoering van Postgroei steeds meer goederen “repareerbaar” worden gemaakt. Nu construeren fabrikanten hun producten vaak zodanig dat deze bij defect in zijn geheel moeten worden weggegooid en een kapot onderdeel niet kan worden vervangen.
Of dat producten veel langer mee zullen gaan omdat deze nu eenmaal minder of niet worden belast.
Gaer Cookware volgt met haar aanbod van gerepareerde gietijzeren pannen en uitermate duurzaam keukentextiel al dit duurzame spoor.
- Voor de vintage gietijzeren pannen zijn nauwelijks hulpbronnen gebruikt.
- De “refurbished” (= gerepareerd/gerestaureerd) gietijzeren pannen zijn in plaats van op de schroothoop juist in een Nederlandse keuken beland waar nog tientallen jaren met plezier uit zal worden gekookt.
- En de HandFriend (pannenlappen) is gemaakt van gered textiel (geen hulpbronnen) en gemaakt in Nederland door een sociale onderneming (= kwalitatieve groei).
Zo kocht klant Paul (niet Paul Schenderling, maar een naamgenoot) een door Gaer gerestaureerde gietijzeren Le Creuset-pan uit de jaren ’50(!), Coquelle genaamd, van ontwerper Raymond Loewy. Deze paste perfect in zijn “ontwerpers”-keuken. De hangende lamp is van Gerrit Rietveld en aan de muur hangen creaties van Sonia Delauny.
Van zijn duurzame aankoop stuurde hij enthousiast een foto naar Gaer:
- Paul had écht een pan nodig
- Paul koos voor een gerestaureerde pan die ontiegelijk lang meegaat
Paul bracht feitelijk al voor het ontstaan van Postgroei, Postgroei in de praktijk:
Er ís leven na de groei
Ik raad je van harte aan om het boek “Er is leven na de groei” te lezen en de boodschap door te geven.
Het boek heeft mij overtuigd dat dit de eerlijke, haalbare en uitvoerbare weg is om, zoals Postgroei stelt, “onze verspilling in de economie fors te verminderen. Dit zorgt niet alleen voor veel betere milieu-uitkomsten maar ook voor een tastbare verbetering van de welvaart voor iedereen.”
Beter consumeren leidt tot een beter leven na de groei.
Wil jij ook beter consumeren?
Bronnen: Bron 1: EenVandaag Radio 1 interview met Paul Schenderling, Bron 2: de website van Postgroei, Bron 3: Het boek “Er is leven na de groei”