02 sep 10 voordelen van gietijzeren pannen!
Door er jarenlang mee te koken ben ik gaandeweg steeds meer voordelen van gietijzeren pannen gaan ervaren. Ik heb mijn 10 voordelen voor je op een rij gezet.
1. Gietijzeren pannen zijn duurzaam
Gietijzeren pannen zijn praktisch onverwoestbaar en gaan on-tie-ge-lijk lang mee. Wanneer je je pan goed onderhoudt wel een generatie, ja écht, of zelfs langer.
Lekker duurzaam dus!
Zo gebruik ik bijna dagelijks deze fantastische gietijzeren koekenpan uit de jaren ’30 (!) van de vorige eeuw.
Dus dit beestje is hard op weg naar z’n 100-jarig jubileum. Alvast een driewerf hoera!
2. Gietijzeren pannen zijn veilig
Het liefst verval ik niet in jij-bakken naar andere pannen met chemische anti-aanbaklagen of coatings, maar het is een feit dat deze niet de hoge temperaturen aankunnen die gietijzer met het grootste gemak wél aankan. Verder krast de anti-aanbaklaag snel en daarmee raakt deze beschadigd. De coating wil je uiteraard niet in je eten hebben.
Nee, dan de gietijzeren pan. In China gaat het gebruik van gietijzer al terug tot voor het begin van onze westerse jaartelling.
Hier zie je de eindfase van het vervaardigen van gietijzeren woks (Bron: British Library – Add.Or 2333-2342 – Oriental and India Office Collections). Dit werk is van een onbekende Chinese kunstenaar en onderdeel van tien tekeningen die het productieproces van de wok uitbeelden. Gedateerd rond 1840.
Voedselbereiding was een van de vele toepassingen waarvoor gietijzer werd gebruikt, waarna het zich over de hele wereld verspreidde. Deze lange geschiedenis en het wereldwijde gebruik toont de gebruiksveiligheid van gietijzeren pannen aan.
3. Gietijzer geschikt voor alle warmtebronnen
Kort en bondig: gietijzer is in principe geschikt voor alle warmtebronnen.
O.v.l.n.r.: inductie, halogeen, oven en open vuur.
(Symbooltjes overtrekken met een stift is trouwens best moeilijk, merk ik! 😉)
Of het nu elektrisch, halogeen, keramisch, gas, inductie, barbecue, de oven of open vuur is, het kan allemaal. Dit stemt jou als thuiskok natuurlijk zeer vrolijk!
En? Ben je al overtuigd van de voordelen van gietijzer?
4. Kook op hoge temperaturen
Ik stipte het hierboven al even aan: met gietijzeren pannen kun je op hele hoge temperaturen koken. En de zeer hoge temperatuur is hét voordeel die jij als veeleisende thuiskok zal prijzen!
Je kunt het vuurtje en dus de hitte onnoemelijk hoog oppoken. Geheel onbekommerd. Dat maakt je pan uitermate geschikt voor het schroeien van vlees en het roosteren van groenten, waarbij je een geroosterde laag aan de buitenkant (= karamellisatie = méér smaak!) krijgt en de binnenkant juist zacht en sappig is. Loopt het water je al in de mond?
5. Waar voor je geld
Gietijzeren pannen bieden waar voor je geld. Jazeker.
De aanschafprijs kan op het eerste gezicht aan de hoge kant zijn, maar wanneer je de lange levensduur in ogenschouw neemt, is het juist zéér gunstig om ze in huis te halen! Hier kun je bijvoorbeeld wel héél gunstig een gietijzeren braadpan kopen! 😉
6. Grote verscheidenheid aan kooktechnieken
Je gietijzeren pan is ontzettend veelzijdig. Geschikt voor allerlei kooktechnieken. In alfabetische volgorde:
- bakken
- braden
- frituren
- grillen
- koken
- pocheren
- roosteren
- sauteren
- schroeien
- stoven
Niet alleen voor bakken en braden. Óók het bakken van brood kan in deze gietijzeren Le Creuset uit de jaren ’50. De foto is van een blije klant van Gaer!
Flink enthousiast geworden over de voordelen van gietijzer?
7. Minder olie nodig
Je zult zien dat je over het algemeen minder olie hoeft te gebruiken wanneer je van aluminium of roestvrij stalen pannen overstapt naar gietijzer.
En koken met een gietijzeren pan doe je zo:
stap 1. Verwarm de pan enkele minuten voor.
stap 2. Spetter enkele druppels water in de hete pan. Sissen en dansen ze? Dan door naar stap 3.
stap 3. Voeg een (film)laagje olie toe aan het gehele bakoppervlak. Gebruik desnoods een kwastje om alles vettig te maken.
Dit beetje olie is genoeg om je eten gelijkmatig te garen zonder dat het verbrandt. Succes!
8. Voedsel gaart gelijkmatig
Wanneer je gietijzeren pan eenmaal op temperatuur is, kookt, bakt, sauteert, schroeit, of wat dan ook, deze zeer gelijkmatig. Prettig zo’n gelijkmatige garing!
Dat zal de thuiskok zeker waarderen, om nog maar te zwijgen van de hongerige eters…
Helaas ontstaan in vele andersoortige pannen al snel “hotspots”, bijvoorbeeld in roestvrij stalen pannen. De hitte concentreert zich namelijk daar waar het ‘vuur’ contact maakt met de pan en dat betekent grote(re) kans op verbranding… Argghhh! 🙁
Wetenswaardigheid en tevens wijdverbreide misvatting: gietijzer geleidt (zeer) goed warmte. Fout!
Gietijzer geleidt hitte juist veel minder goed dan bijvoorbeeld aluminium of koperen pannen. Gietijzer moet enkele minuten worden voorverwarmd opdat de pan gelijkmatig heet is en als het ware verzadigd is van hitte. Dán begin je met koken en dán begint de magie van gietijzer!
Een gietijzeren pan kookt namelijk ook tot enkele centimeters boven het oppervlak. Gelijkmatige garing is het resultaat. En dat willen we.
9. Gietijzer houdt warmte het best vast
Oftewel: je gerecht blijft langer heet/warm. Dus serveer je je eten vanuit de gietijzeren pan of koekenpan zó op tafel dan blijft je gerecht prima op temperatuur tijdens de maaltijd.
Bonusvoordeel: zo’n pan op tafel ziet er gewoon goed uit. Kijk maar:
En dit eet toch veel lekkerder?
10. Eenvoud in onderhoud
Gietijzeren pannen zijn eenvoudig in onderhoud.
Voor geëmailleerde pannen:
Warm water, een afwasborstel, mild afwasmiddel en droog wegzetten.
Voor ingebrande (“seasoned“) pannen:
Stromend warm water, een zachte afwasborstel, drogen en invetten.
Kun je niet meer wachten om te gaan koken met gietijzer?